میراث ناملموس عاشورایی از زمان آل‌بویه تاکنون در بین شیعیان رواج یافته و نزج گرفته و بیانگر بخشی از هویت فرهنگی کشور است. یکی از رسومی که در بین عزاداران حسینی وجود دارد، سنت سلام‌دهی هیئت‌ها و دستجات عزاداری به یکدیگر یکی از این آیین‌هاست که در روستاهای محور کرج کندوان نیز انجام می‌شود.

به گزارش سرزمین پدری به نقل از میراث آریا، رضا خلج رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان کرج در یادداشتی در مورد یکی از آیین عاشورایی روستاهای محور کرج_کندوان نوشت: فرهنگ عاشوایی که دربرگیرنده مجموعه‌ای از آداب و رسوم مدهبی نظیر سیاه‌پوش کردن خانه‌ها، کوچه و خیابان‌ها و اماکن مذهبی، برپایی عزاداری به اشکال مختلف در ایام محرم، گستردن سفره اطعام عزاداران، برپایی موکب‌ها، میزبانی از هیئت‌ها، کوچه‌گردی و عزاداری در شب شام غریبان شهدای کربلا و غیره است در جای جای ایران زمین باشیوه‌های خاص هر منطقه برگزار می‌شود.

میراث ناملموس عاشورایی از زمان آل‌بویه تاکنون در بین شیعیان رواج یافته و نزج گرفته و بیانگر بخشی از هویت فرهنگی کشور است. یکی از رسومی که در بین عزاداران حسینی وجود دارد، سنت سلام‌دهی هیئت‌ها و دستجات عزاداری به یکدیگر که در روستاهای محور کرج کندوان نیز انجام می‌شود.

آداب سلام‌دهی در نقاط مختلف کشور با تفاوت‌هایی در شکل و محتوا اجرا می‌شود. در این بخش آیین سلام هیئت‌ها در روستاهای بخش آسارا بررسی می‌شود:

روستای تاریخی حسنکدر که به قریه امامزاده حسن علیه السلام نیز شهرت دارد، یکی از آبادی‌های واقع در منطقه لورای تاریخی است که امروزه در تقسیمات کشوری در محدوده دهستان نسا قرار گرفته است.

یکی از ویژگی‌های بارز این روستا وجود مزار شریف امامزاده حسن علیه السلام از نوادگان امام موسی کاظم علیه السلام با قدمت بیش از ۷۰۰ سال است و از اینرو در گذشته‌های دور مردم آبادی‌های پهنه لورا به این روستا لقب (پایه چراغ) داده بودند.

تبلیغات

علاقه و ارادت اهالی این روستا به ائمه اطهار بسیار دیرپاست و این امر با بررسی زمین‌های موقوفه در حسنکدر قابل درک است.

یکی از وقفنامه‌های قدیمی این روستا به سال ۱۲۹۲ ق. یعنی ۱۵۳ سال قبل برمی‌گردد که بر طبق آن منافع حاصل از یک زمین زراعی صرف عزای حضرت سیدالشهدا علیه السلام شده است نکته مهم اینکه وقفنامه مذکور بیانگر قدمت آیین عزاداری اهل بیت علیهم السلام در این روستا و حتی قرای مجاور است.

از گذشته‌های دور تا به امروز در یک مناسبت مذهبی خاص یعنی روز عاشورای حسینی مردم تعدادی از روستاهای بخش آسارا نظیر نسا، ملک فالیز، گرماب، سرخدر، وله، میدانک، کسیل، درده، همه جا و در برخی ایام آسارا در قالب هیئت‌های سینه‌زنی و زنجیر زنی مرکب از زنان و مردان عزادار مجهز به ادوات مرتبط با این ایام همچون علم، کتل، پرچم، طبل، سنج و تجهیزات صوتی و تصویری جهت عزاداری و عرض تسلیت به ساحت مقدس امامزاده حسن علیه السلام به روستای حسنکدر وارد می‌شوند.

همچنین در ایام شهادت حضرت علی علیه السلام شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علی‌ها و امام حسن علیه السلام هیئت روستای نسا به منظور برگزاری مراسم سینه زنی در روستای حسنکدر حضور می‌یابد.

هر یک از دستجات عزاداری به نوبت وارد روستا شده و در حالی که با نظم و ترتیب و در صف‌های طویل مشغول سینه زنی یا زنجیرزنی هستند در مکانی خاص (سه راهی نزدیک امامزاده) مورد استقبال هیئت عزاداران روستای حسنکدر قرار می‌گیرند.

ترتیب استقبال از گذشته‌های دور تحت مراسم خاصی است که از آن به *آیین سلام* یاد می‌کنند. هر هیئت زمانی که به مقابل دسته عزاداری میزبان می‌رسد عزاداری قطع و سکوت کامل برقرار می‌گردد و در حالی‌که بزرگان و ریش‌سفیدان هر محل در جلو دسته عزاداری حضور دارند، یک نفر به نمایندگی از سوی میهمان و میزبان در مقابل یکدیگر ایستاده و به ترتیب در قالب شعر به یکدیگر سلام می‌دهند.

ابتدا نماینده میهمان سلام می‌دهد:

تبلیغات

اول سلام به احمد و دوم بساقی کوثر،

سوم به فاطمه چهارم به سبزپوش پیمبر

سلام پنجم ما بر شهید نیزه و خنجر

ز بعد پنج تن سلام بشما جمله شیعیان یکسر

سلام گفتیم تا که سلامت باشید

زیر علم سبز محمد باشید

یا این شعر:

تبلیغات

رخصتی خواهم و عشقی و سلام

تا کنم بر همه این جمع سلام

اهل معنا همه یکجا جمعید

بر یکی عشق است و بر جمله سلام

بگو جواب من از طریق نجات

به طاق ابروی گلگون محمد صلوات

سپس نماینده میزبان جواب سلام می‌دهد:

تبلیغات

علیک ما بشما امتان پیغمبر

علیک ما بشما شیعیان حیدر صفدر

علیک ما بشما و جمله یارانت

تمام اهل عزا و نوجوانانت

علیک ما بشما باد تا صف محشر

علیک ما بشما جمله شیعیان یکسر

خوش آمدید رفیقان با ماتم

تبلیغات

خوش آمدید ز خرد و بزرگتان با هم

که همصدا شویم نزد امامزاده حسن

سر تو باد سلامت ز قتل شاه زّمّن

یا این شعر:

علیک ما بشما ذاکر فهیم حسین

علیک ما بشما جمله شیعیان حسین

علیم ما بشما و جمله یارانت

تبلیغات

تمام اهل عزا و نوجوانانت

علیک ما بشما باد تا صف محشر

علیک ما بشما جمله شیعیان یکسر

جمله عزادار عزیز تشنه لب خوش آمدید

خوش آمدید تمام با یارانت

تمام اهل عزا و نوجوانانت

که همصدا شویم نزد امامزاده حسن

تبلیغات