معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی، وحید بهفرنژاد از ثبت فرش دستباف طرح سعدی مود خراسان جنوبی در فهرست میراث ملی کشور خبر داد و گفت:
در جلسه شورای عالی ثبت آثار منقول کشور که اردیبهشت امسال در محل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار شد، فرش دستباف طرح سعدی مود به ثبت رسید.
مود شهر کوچکی در شهرستان سربیشه و ۳۵ کیلومتری شرق بیرجند استان خراسان جنوبی با سابقه فرشبافی قبل از دوره صفویه است و تجدید حیات این هنر در این منطقه از اواخر دوره قاجار بوده که از جمله بزرگترین مراکز فرشبافی در جنوب خراسان است.
فرش مود از فرشهای اصیل و قدیمی منطقه است که از سبک کلی فرش خراسان متاثر بوده و همراه با ویژگیهای محلی و منطقهای به عنوان فرش شاخص منطقه شناخته میشود.
طرح فرش سعدی، طرحی ربعی است که توسط فردی به نام حسین دستجردی ساکن مود برای نخستین بار طراحی شد.
در طراحی فرش، طراح نقشه را روی پارچه کرباس که خود خطکشی کرده، میکشد سپس به نقطه کردن آنها میپردازد، این طرح لچک و ترنج است که در زمینه گلهای پیچ در پیچ مخلوط اسلیمی کار شده است.
لچک، ترنج و زمینه هر کدام نقش مجزایی دارند و نقشها به هیچ وجه در هم ادغام نمیشوند، ترنج آن به گل آفتابگردان یا خورشید شبیه است که معمولا سر ترنج یا سماور نیز دارد.
یکی از شاخصترین فرشهای به جا مانده از طرح سعدی یک قطعه فرش ۱۲ متری است که در شهر بیرجند بافته شده و گره این فرش نامتقارن لول باف است، تار و پود، رنگرزی گیاهی با رنگهای سورمهای لاکی و پیازی داشته و دارای یک حاشیه بزرگ و ۶ حاشیه کوچک است.
اندازه دقیق این فرش ۴۲۴ در ۳۲۲ سانتیمتر است و در نمایشگاه فرشهای دستباف باغ و عمارت جهانی اکبریه بیرجند نگهداری میشود.
۱۲۰ رشته از مجموع ۳۰۰ رشته شناسایی شده و کددار صنایع دستی ایران در خراسان جنوبی فعال است و بیش از ۱۰ هزار هنرمند و صنعتگر در این استان فعالیت دارند.